Een conflict met je leidinggevende kan heel lastig zijn, juist vanwege de hiërarchie en vooral als het om een sociaal-emotioneel conflict gaat. Voor je het weet sta je letterlijk en figuurlijk vast in je handelingsruimte. Bij alles wat je denkt of doet kom je zelfs vaster te zitten. Wat nu?
Gebruikshandleiding
In het begin van mijn loopbaan had ik zo’n ervaring. Bijzonder leerzaam was dat, in meerdere opzichten. Het confronteerde me met een kant van mezelf, die ik helemaal niet kende. En ik hield er een waardevol inzicht aan over dat mijn houding in werk fundamenteel veranderde. Niet dat daarmee conflicten als sneeuw voor de zon verdwenen. Dat hoeft ook niet, want conflicten zijn niet per se ongezond. Sterker nog, je hebt ze nodig om je eigen gebruikshandleiding te leren kennen.
Onoverbrugbaar
Mijn leerervaring begon met een klassieke situatie van belangentegenstelling. Een van de eerste besluiten die een net aangestelde leidinggevende in ons team nam, was een shuffle van de bureaus op ons kantoor. Mijn bureau verhuisde naar de overkant van de gang, met het argument dat de – in zijn ogen – te innige samenwerking met mijn collega met wie ik mijn kantoor deelde verhinderde dat we ons voldoende mengden in de rest van het team. Er was geen discussie mogelijk. Ik moest naar de overkant.
Wat er gebeurde verbaast me nog steeds. Ik ontplofte, en dat was te merken ook. Ik weigerde simpelweg om naar de overkant te gaan. Mijn leidinggevende hield echter voet bij stuk. Dus ik ging, nam plaats aan mijn bureau en zweeg. Dat zwijgen duurde zelfs enkele maanden. Ik deed elke dag mijn werk en sprak met al mijn collega’s, behalve met mijn leidinggevende. Ik wilde alles doen, behalve dat. Het conflict voelde in alles heel groot en onoverbrugbaar.
Kentering
Het keerpunt kwam tijdens een interne evaluatie van ons project onder leiding van een senior collega. Hij nam me apart tijdens een wandeling en vroeg naar de situatie. Ik vertelde hem mijn kant van het verhaal. Hij reageerde oprecht verbaasd: ‘Maar zo ken ik je helemaal niet!’. Dat klopt, zei ik emotioneel, maar ik heb echt geen idee hoe ik hieruit moet komen. Hij zweeg even, terwijl we rustig doorwandelden. En toen zei hij: ‘Maar je had toch náást hem kunnen gaan staan?”.
Het bleken magische woorden. Ineens zag ik, dat dat óók een mogelijkheid is. Op mijn beurt was ik verbaasd: “Hoe had ik dat niet kunnen zien?”. Tegelijkertijd voelde ik dat het weer ging stromen. De drempel die er al die tijd was geweest was simpelweg verdwenen. Door die magische woorden voelde ik weer ruimte en mijn standpunt was letterlijk een andere geworden. Ik kon de stap maken en weer in gesprek gaan, ook al voelde dat nog wel lastig en gebutst. Ik wist weer waar ik stond.
Evenwaardigheid
Jaren later besprak ik deze situatie tijdens een loopbaantraject bij Jef van Beckhoven. De uitleg die hij daarbij gaf is een prachtig aanvulling op het inzicht van ‘naast iemand gaan staan’ in plaats van ‘tegenover’. Hij leerde mij het begrip ‘evenwaardigheid’ kennen. Dat is iets anders dan het begrip ‘gelijkwaardigheid’, dat we allemaal veel beter kennen.
Bij een conflict met je leidinggevende is er sprake van ongelijkwaardigheid in de hiërarchie. Hoe je het wendt of keert, je leidinggevende staat hoger in de hiërarchie dan jij en heeft het in jouw team voor het zeggen. Daar kun je helemaal niks aan doen, of je nu hoog of laag springt. Tenzij je zelf naar de functie van leidinggevende solliciteert en nog aangenomen wordt ook, maar dat terzijde. In essentie gaat het erom, wat je met dit gegeven doet. Als medewerker sta je altijd lager in de hiërarchie. Als mens echter ben je altijd evenwaardig aan ieder ander, al is het de koning of de paus.
Zodra je je dit realiseert en erkent in jezelf, ontstaat er ruimte. Je ziet en erkent de ander in zijn rol en functie (okay, jij bent hier de baas) en tegelijkertijd ook als mens net als jijzelf. Dan ga je als mens naast de ander staan, ook al staat diegene in hiërarchie boven je. Het is wonderlijk, wat er gebeurt als je dat doet. Het verandert je gezichtspunt in alle opzichten. Je maakt een onderscheid tussen mens en functie, zowel bij de ander als bij jezelf. Het leert je anders kijken, simpelweg omdat je een ander standpunt hebt ingenomen. Er is een brug in jezelf ontstaan; het is slechts een kwestie van oversteken.
Weerstand
Is dit echt zo simpel? Nee, zeker niet, want de weerstand in jezelf verdwijnt daarmee niet zomaar. Daarmee heb je nog wel te dealen. Maar het mooie is, dat je er invloed hebt. En vooral, je geeft jezelf de plek waar je als mens hoort te zijn. Even waardig als ieder ander.
Wat te doen?
Ervaar jij klachten van stress en overbelasting als gevolg van gedoe op de werkvloer. En wil je weten waar jij je bevindt op de glijdende schaal van chronische stress?
Met behulp van een online vragenlijst over stressklachten kan ik vaststellen in welke mate er bij jou sprake van chronische stress. In het daaropvolgend adviesgesprek geef ik je aanknopingspunten voor herstel. Interesse? Klik dan op onderstaande knop!
Publicatiedatum: 03 september 2021
Laatst bijgewerkt op: 08 maart 2022
Images by PublicDomainPictures and truthseeker08 from Pixabay