Conflicten op de werkvloer vreten energie. Ze vormen één van de belangrijkste oorzaken van verzuim en arbeidsongeschiktheid. Alle reden om er wat aan te doen, zou je zeggen. Maar wat nou als je zelf in zo’n situatie zit? Het begint met waarnemen: weten er speelt en herkennen welke positie je inneemt. Van daaruit kun je stappen gaan zetten.
De aard van het beestje
Het ene conflict is het andere niet. Sommige conflicten gaan vooral over de taakinhoud. Andere gaan over de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Als ze samenkomen in een conflict is het belangrijk om aan beide aspecten aandacht te besteden. Doe je dat niet, dan zal het blijven wringen. Taakinhoudelijk conflicten kunnen makkelijker resulteren in een positieve uitkomst hebben zoals vernieuwing en verbetering van groepsbesluiten. Een omgangsconflict is vaak moeilijker op te lossen vanwege de persoonlijke en emotionele lading waarmee het doortrokken is. Een conflict met je baas is bovendien vaak lastiger dan een conflict met je collega, vooral als het om sociaal-emotioneel conflict gaat. Je voelt je vaak machteloos en je gevoel van eigenwaarde wordt minder.
Voorkeurspositie
Wist je dat je in een conflict vaak een voorkeurspositie inneemt? Je kunt aan je lichaamshouding merken welke dat is.
Leun je als het ware naar voren, zit je op het puntje van je stoel en houd je je hoofd zover mogelijk naar voren, dan ben je vooral gericht op de ander. Dit noemen we de attached positie. In deze positie ben je nadrukkelijk bezig om iets in de wacht te slepen of om het juist buiten je houden. Je bent als het ware over-aanwezig. Het is allemaal erg belangrijk en krijgt heel veel nadruk. Je bent zo aanwezig en druk met jezelf overbrengen dat je daardoor onbereikbaar bent en dus uit contact gaat.
Je kunt ook merken dat je juist zoveel mogelijk afstand neemt en je hoofd zover mogelijk van de ander verwijderd houdt. Dan bevind je je in de detached positie. Detached betekent letterlijk ‘onthecht’ en is een beweging van terugtrekken, uit contact gaan. Als je al contact maakt, dan doe je dat op een afstandelijke, onverschillige of onkwetsbare manier. In deze positie onderdruk je je behoefte aan verbinding en samenzijn. Je isoleert jezelf om je individualiteit te beschermen. Helaas verlies je zo ook de verbinding met je eigen wezenlijke kern en raak je vervreemd van jezelf.
Het midden
Er is nog een derde mogelijkheid: de contactpositie. Dit is de plaats van werkelijk contact met de ander. Deze positie wordt ook wel ‘het midden’ genoemd. In de contactpositie laat je jezelf zien: ontvankelijk, raakbaar en bereid om je ware zelf kenbaar te maken aan de ander, ondanks een instinctieve terughoudendheid. Dit kan met en zonder woorden. Het is de moeilijkste positie en vraagt veel moed om jezelf kwetsbaar op te stellen. Maar het is de enige plek waar je helder kunt waarnemen en het energievretende patroon van het conflict kunt onderbreken.
Vanuit de contactpositie (midden) kun je beter met jezelf omgaan en met ieder ander. Dat zal niet makkelijk gaan en daarom is blijven oefenen is het devies. Ook is het goed om te weten wat je voorkeursstijl is wanneer je niet in de contactpositie bent en wat ervoor zorgt dat je in de detached of attached positie terecht komt. Bij veel mensen wisselen langere periodes van detachement zich af met korte periodes van attachment.
Creëer speelruimte
Naarmate je jezelf beter leert kennen in deze verschillende posities, zul je ontdekken hoe je meer speelruimte voor jezelf kunt creëren. Je kunt je emotionele staat namelijk beïnvloeden met je lichaamshouding. Emotioneel zijn (attached) is lastig in een fysieke positie die detached is. Omgekeerd geldt ook. In een gesprek hebben de posities van de deelnemers ook invloed op elkaar. Een contactpositie van de een nodigt uit tot een contactpositie van de ander. Een detached positie van de een kan gemakkelijk leiden tot een detached positie van de ander. Een attached positie van je gesprekspartner nodigt uit om ook een attached positie in te nemen. Dat bekent dat jezelf de regie in handen kunt nemen, ook in lastige situaties. Hoe mooi is dat!
Chronische stress als katalysator
Wil je beter leren omgaan lastige conflictsituaties? Onderzoek dan ook in welke mate chronische stress een factor is in de communicatie met anderen. Het is heel goed mogelijk, dat je reacties daardoor uitvergroot worden. En het is veel gemakkelijker om het midden te vinden als je ontspannen bent. De Stress Level Test geeft je bovendien meer inzicht in je stressbronnen en wat je er aan kunt doen om weer lekker in je vel te zitten.
Klik op onderstaande knop en leg een stevige basis die je speelruimte geeft!
Publicatiedatum: 11 augustus 2021
Laatst bijgewerkt op: 08 maart 2022
Afbeelding van Hands off my tags! Michael Gaida via Pixabay
.
Geraadpleegde bronnen:
“Conflicten op het werk”, wijzijnmind.nl
“Presentie als levensuitdaging”, Chris Kersten (2013), Centrum Zijnsoriëntatie