22 juni 2022 – Hoe eerder medewerkers het gevaar van chronische stress onderkennen, hoe makkelijker ze uit de gevarenzone van overspanning en burn-out kunnen komen. Juist bij ontkenning is het handig te weten, dat je vermoeidheid kunt meten. De Stress Level Test helpt bij de vroegsignalering van ongezonde stress . Zo kun je burn-out vroegtijdig voorkomen en en de schade ervan beperken.
Begrijpelijke reactie
Ontkenning is een begrijpelijke reactie bij chronische stress. Vaak weten medewerkers wel dat ze al te lang te veel van zichzelf vragen. Maar ze durven het niet aan te geven. Of ze weten niet beter. Vermoeidheid is erbij is gaan horen en ontspanning in de vergetelheid geraakt. En bovendien, wie anders pakt al het werk op dat er ligt?
Hoezo, chronische stress?
Nou, succes ermee! Zo reageerde een bevriende HR-adviseur, toen ik hem vertelde dat ik mijn coachingpraktijk richt op mensen met stress en burn-outklachten. Want, zo zei hij, dat zijn nou juist de mensen die niet aan de bel trekken, als ze chronische stress ervaren. Integendeel, ze ontkennen juist of hebben niet door dat er een probleem is. Hoe komen ze dan bij je?
Ook voor leidinggevenden en HR-adviseurs is het vaak behoorlijk lastig om dit probleem bespreekbaar te maken. En toch. Helemaal in tijden van onderbezetting is het extra belangrijk, dat je mensen op de been blijven. Liefst nog meer dan dat, uiteraard. Vitale werknemers bepalen de toekomst van van je bedrijf. Dat begint met vroegsignalering en probleemadoptie, iets dat je kunt organiseren voor jezelf en voor je medewerkers.
Leer de signalen (h)erkennen
Het is ongelofelijk belangrijk dat je signalen van overspanning en burn-out leert herkennen, zowel bij jezelf als bij anderen. Voorkomen is beter dan genezen. En hoe sneller je erbij bent, hoe makkelijker de weg naar herstel is. De eerste symptomen zijn bijvoorbeeld: vaker een kort lontje hebben, bijvoorbeeld minder zin of tegenzin om in actie te komen, vermoeidheid, slechter slapen, piekeren en gespannen.
Probleemadoptie begint met erkennen dat je in de gevarenzone bent beland, te onderkennen wat de ernst van je situatie is en, niet onbelangrijk, ernaar te handelen! De mate van hersteltekort bepaalt welke maatregelen nodig en effectief zijn.
Nu zit juist die ontkenning dat je er last van hebt, de probleemadoptie in de weg. Je vrij snel aan het taalgebruik op de werkvloer:
- Ach, nog even deze klus afmaken …
- Ik haal het straks wel weer in …
- Nee zeggen, dat doe ik niet zo gauw …
- Het valt allemaal wel mee …
Bij mij gaan de alarmbellen rinkelen, zodra ik mensen woorden van deze strekking hoor uitspreken. Maar hoe, organiseer je nou dat ze er zelf mee aan de slag gaan? De Stress Level Test is een krachtig instrument: niet alleen bij de vroegsignalering van stress en burn-out, maar ook bij het voorkomen en beperken van overspanning en burn-out.
Bewustwording organiseren op de werkvloer
Het meest krachtig is het natuurlijk, wanneer je medewerkers zelf onderkennen dat ze last hebben chronische stress. Probleemadoptie is de eerste stap op weg naar herstel. Stimuleer daarom je medewerkers om openlijk te praten over de stress die ze op hun werk ervaren, mogelijk ook vanwege de combinatie met problemen thuis.
Vaak voelen ze het vaak zelf wel aan, maar durven ze er niet over te beginnen uit angst dat ze daarmee hun werk en inkomen in gevaar brengen. Het is je taak als teamleider of HR-adviseur om die angst weg te nemen en een omgeving van veiligheid en vertrouwen te bieden, waarin medewerkers zich vrij voelen om hun zorgen over chronische stress aan te kaarten.
Het is ook heel goed mogelijk dat je als teamleider of HR-adviseur in de gaten hebt dat het niet goed gaat met een medewerker, maar dat de medewerker het zelf blijft wegwuiven en er helemaal niet van wil weten. Juist die hardnekkige ontkenning kun je zien als een extra grote alarmbel en signaal, dat er sprake is van chronische stress.
Dan is het goed om te weten, dat je vermoeidheid kunt meten, dankzij de Stress Level Test die helpt bij de vroegsignalering van stress en burn-out. Mijn ervaring is, dat het mensen enorm helpt om hun chronische stressklachten te onderkennen. Je krijgt ineens een heel ander gesprek.
Vermoeidheid kun je meten
Voor het meten van vermoeidheid gebruik ik de Stress Level Test, waarin ik de online Vragenlijst Stressklachten van CSR Centrum combineer met een persoonlijk adviesgesprek. De vragenlijst is speciaal ontwikkeld voor de vroegtijdige signalering van overspanning en burn-out. Het invullen van de vragenlijst duurt hooguit 15-20 minuten, en dat is erg prettig voor een medewerker al overbelast is.
Bij de scores op vermoeidheid wordt gekeken naar:
- je fysiek vermoeid voelen,
- afname van je concentratievermogen,
- verminderde motivatie om je werk te doen, en
- de moeite die het kost om aan het werk te gaan.
De meting geeft ook een indicatie van de mate waarin de medewerker stress, angst en depressieve klachten ervaart. Verder geven de scores aan of er voldoende hersteltijd na werk en in welke mate er stressbronnen op het werk zijn. Een ongunstige score op cognitief functioneren betekent dat de medewerker al langere tijd chronische stress ervaart en daardoor meer moeite heeft om bepaalde taken uit te voeren.
Groene, rode of oranje zone
In de Stress Level Test geven de cores geven aan waar de medewerker zich bevindt op de glijdende schaal van hersteltekort en welke begeleiding er nodig is:
| Groene zone | Begeleiding gericht op preventie van burn-out Gezond leren omgaan met stress Versterken van je lichaamsbewustzijn en intuïtie | |
| Oranje zone: | Leren om weer in balans te komen Psycho-educatie en probleemadoptie Aanleren van gezond herstelgedrag Versterken van je lichaamsbewustzijn en intuïtie | |
| Rode zone | Zet het NOODPLAN in werking! Taken schrappen, uitstellen, delegeren en reorganiseren (SUDR-en, zoals ze bij CSR Centrum zeggen). Fysiek herstellen komt op de allereerste plaats. Daarna: psycho-educatie en aanleren van herstelgedrag Versterken van je lichaamsbewustzijn en intuïtie |
Op deze manier helpt de Stress Level Test bij de vroegsignalering van stress en burn-out, maar ook bij het voorkomen en beperken van overspanning en burn-out.
Uiteraard verwijs ik de medewerkers bij scores in de oranje of rode zone altijd door naar de huisarts of bedrijfsarts, aangezien ik zelf niet bevoegd ben om de diagnose van overspanning of burn-out te stellen. Ook stel ik een behandelplan voor begeleiding voor en adviseer ik de medewerker om met de werkgever in gesprek te gaan over herstel naar gezond werk.
Van vroegsignalering tot monitoring
Vroegsignalering van overspanning en burn-out kun je dus eenvoudig organiseren:
- door werkdruk bespreekbaar te maken in je team, en
- de Stress Level Test beschikbaar te stellen aan je medewerkers,
- tijdig te voorzien in deskundige begeleiding.
De Stress Level Test is bovendien ook heel handig als monitoringinstrument met een meting aan het begin, tijdens en aan het eind van het begeleidingstraject. Zo kun je direct zien in welke mate de medewerker baat heeft bij de geboden begeleiding.
Chronische stressreductie? Tel uit je winst!
Je kunt er maar beter vroeg bij zijn, dat scheelt enorm veel in kosten die vaak onzichtbaar blijven. Het is de moeite waard om eens even stil te staan bij de winst van chronische stressreductie, want de kosten van chronische stress liegen er niet om. Volgens Ondernemen met personeel moet je In de rekensom van directe verzuimkosten rekening houden met:
- De loonkosten van de zieke werknemer
- De kosten voor vervanging van de zieke werknemer
- De kosten door productie- en omzetverlies
- De kosten voor verzuimbegeleiding en re-integratie
Wanneer een salesmanager 3 maanden niet inzetbaar is door overspanning en burn-out, dan kost dit je bedrijf al snel € 33.400 in totaal: € 14.400 aan loonkosten tijdens ziekte plus € 19.000 extra kosten voor vervanging, productie- en omzetverlies en de begeleiding tijdens verzuim en re-integratie.
Indirecte kosten van chronische stress
En dan heb je nog niet eens de indirecte kosten in beeld, zoals het psychologisch leed dat mensen ondervinden van overspanning en burn-out. Wat dacht je bijvoorbeeld van de extra werklast, die collega’s moeten opvangen tijdens de verzuim- en de re-integratieperiode. Daardoor lopen zij het risico om in dezelfde vicieuze cirkel van overspanning en burn-out terecht te komen, en al helemaal in tijden van onderbezetting.
Omzet- en productieverlies doen zich bovendien al in periode voorafgaand aan het ziekteverzuim voor. Je hebt dan feitelijk te maken met een onderpresterend team, dat zich een slag in de rondte werkt en zich maar met moeite op de been kan houden.
Verborgen potentieel als cadeau
Het is dus alleszins de moeite waard, om serieus werk te maken van chronische stressreductie als standaardonderdeel van je bedrijfsstrategie. Mensen maken je bedrijf! Zeker als je je bewust wordt van al het potentieel dat onder chronische stress verborgen ligt, bij jezelf en bij je collega’s.
Elke lastige situatie – of het nu gaat om stress, weerstand, conflicten, overspanning of burn-out – doet namelijk een beroep op ons om verder te kijken dan de gebruikelijke reflex van ziekte /remedie, probleem /oplossing en drama/redder-acties die we plegen in te zetten. Het is telkens weer de kunst om ons daarvan bewust te zijn en de sleutelvragen te stellen van de potentieelgerichte benadering, zoals Alan Seale uitlegt in zijn boek ‘Wat wel werkt’:
- Welke kans of gelegenheid biedt deze situatie mij?
En vandaar uit:
- Wie word ik gevraagd te zijn?
Dit zijn vragen die voorbij het denken gaan, dat ons gewoonlijk vastzet binnen de grenzen van de probleemsituatie. Wanneer we leren ons intuïtieve bewustzijn in te schakelen en te luisteren naar ons hart en onze emoties, dan dient zich een heel ander speelveld aan. In dat speelveld ontdekken we, welk potentieel er in ons verborgen ligt. De probleemsituatie biedt ons de sleutel om deze te ontdekken.
The proof of the pudding
Stel je nou eens voor, dat je in staat bent om dat potentieel in jezelf en je medewerkers te ontdekken: Wauw, hoe zou dat zijn?! Natuurlijk ben je benieuwd zijn naar dat cadeau van chronische stress en probleemsituaties. De enige manier om het te vinden en uit te pakken is: ermee aan de slag gaan, doen en ervaren. Immers, the proof of the pudding is in the eating. Eet smakelijk, alvast!
Wil je er meer over weten? Neem dan eens een kijkje bij mijn aanbod:
veerkrachtinjewerk.nl
Publicatiedatum: 22 juni 2022
Laatst gewijzigd op: 22 juni 2022