Er zijn perioden geweest dat ik de uitputting nabij was. Lichamelijk en geestelijk zo ongelofelijk moe. Het ontstond niet in een keer, maar langzaam en sluipend. Dat is het verraderlijke van stress. Je merkt er niets van, sterker nog je hebt het nodig om op te staan en je dingen van de dag te doen. En je hebt niet in de gaten dat langzamerhand het vaatje leegloopt. Of misschien ook wel, ergens onbewust, maar je slaat geen acht op de signalen. Je denkt, ach nog even doorgaan, en je zet je ertoe om de klus nog even te klaren. En het karweitje daarna ook nog wel. Want ja, alles moet toch af?!
Vermoeidheid als signaal
Doorgaan bij vermoeidheid, wie doet het niet? En toch is het een signaal om serieus te nemen. Je lichaam laat je namelijk zo weten, dat het behoefte heeft aan rust en bijtanken. Al is het maar een minipauze, waarin je je lichaam even helemaal ontspant en je je gedachten laat wegzweven. Even helemaal niets. Het geeft je de ruimte om even op te laden, net zoals je je telefoon aan de oplader legt. Het is een belangrijke manier om overmatige stress en nog erger, een stevige burn-out, te voorkomen.
Rust in werktijd
Want je hebt ‘rust in werk’ minstens zo hard nodig hebt als ‘rust na werk’. Elke dag weer 8 of 9 uur lang aan een stuk doorbikkelen is het begin van roofbouw op je lichaam en leidt tot uitputting. Het is zaak om regelmatig pauzes te nemen, van je bureau weg te stappen en te bewegen. Ook geestelijke minipauzes zijn van belang. Een rustmoment waarin je met je aandacht naar je lichaam gaat: eerst volg je je ademhaling. En dan ga je met je aandacht naar de grote teen van je voet, je enkel, je knie, je bovenbeen. Eerst links en dan rechts. En vanaf de heupen langzaam naar boven, je rug, borst, schouders en armen. Tot slot je nek, gezicht en hoofdhuid. Van top tot teen in een paar minuten en het doet wonderen. Je laat zo het denken los en activeert het herstelmechanisme in je lichaam. Dat weet precies hoe het dat moet doen, als het er maar de kans voor krijgt. Dat hoef je niet te bedenken, dat gaat vanzelf.
Gedachtencircus
Het denken is sowieso overgewaardeerd in onze maatschappij. We denken dat we o zo productief en effectief bezig zijn met ons hoofd, maar niets is minder waar. De meeste gedachten volgen een patroon van opeenvolgende rondjes, waarna het hele circus opnieuw begint. Ze zijn bovendien niet creatief, want doorgaans gebaseerd op het verleden. En tot slot is ons denken beperkt. We kunnen in onze gedachten maar een beperkt aantal scenario’s gelijktijdig en driedimensionaal aan, en o wee als er meer dimensies bijkomen. Terwijl dat op zich toch echt niet ondenkbaar is. Hoofdwerk kost ook nog eens een boel energie.
Kompas
Wat zou er gebeuren, als we ons lichaam meer als kompas zouden gebruiken tijdens ons werk? Ik ben benieuwd hoeveel Eureka! inzichten dat zou opleveren voor problemen, waar we nu eindeloos ons hoofd over breken. En het mooie ervan is ook nog eens, dat de energie er weer lekker van gaat stromen, zowel in je eigenste lichaam als in de samenwerking met je collega’s.
Gewoon doen, zou ik zeggen! En, oh ja: voldoende slaap, op tijd gaan slapen en de kwaliteit van slapen zijn ook belangrijk. Daarover meer in een latere blog.
Photo by Brett Jordan on Unsplash
Publicatiedatum: 3 augustus 2021