Gisteren sprak ik in mijn blog over het serieus nemen van vermoeidheid als signaal, om ongezonde stress en langdurige uitputting eindigend in een burn-out te voorkomen. Ik ken die glijdende schaal maar al te goed. Je gaat dingen normaal vinden, waarvan het maar de vraag is of dat zo is.
Ongezonde stress? Bestaat er dan zoiets als gezonde stress? Inderdaad. Dat zou je niet denken als je hoort hoe er doorgaans wordt gesproken over stress. In de volksmond wordt stress geassocieerd met werkdruk, gespannen zijn en crisismomenten, waarop je je afvraagt of het je wel lukken gaat en of je het allemaal wel aankan.
Gezonde stress
In feite duiden we met stress een ingenieus complex van processen aan, dat 24/7 aan het werk is in je lijf. Wist je dat je lichaam al voordat je ‘s ochtends opstaat de bloeddruk op peil brengt? Maar goed ook, anders zou je niet eens kunnen opstaan, of zo maar weer omvallen. En om te bewegen heb je energie nodig. Die toevoer wordt in belangrijke mate gereguleerd door het zenuwstelsel.
Ons zenuwstelsel zorgt ervoor dat er kortdurend en snel veel energie geleverd kan worden, waardoor je veel werk kunt verzetten. Of dat je adequaat reageert op een levensbedreigende situatie. In een split second sta je in de vecht- of vluchtstand, of je bevriest, nog voor je het zelf hebt kunnen bedenken. Het lichaam doet dat voor je, het is ervoor gemaakt.
Reservebatterij
Lang kan deze actieve modus niet duren, want dan treedt er vermoeidheid en uitputting op. Gelukkig beschikt het lichaam over een reservebatterij. Die spreekt het uit zichzelf aan als je doorgaat ondanks signalen van vermoeidheid. Handig, zou je denken, want dan kun je ‘lekker’ door buffelen. Je vergeet dan echter dat je je lichaam eraan went om continu onder hoogspanning te staan, zelfs als er geen sprake is van een levensbedreigende situatie. Het lichaam kan dat onderscheid namelijk niet maken.
Voorkom ontregeling
Raakt bovendien je reservebatterij leeg, dan heb je een serieus probleem. Dit is de fase waarin je lichaam ontregeld raakt. Vergelijk het maar met de Coronacrisis, waardoor ineens logistieke lijnen niet meer werken, de vraag naar producten ook nog ineens omhoogschiet, want je wilt toch blijven doen wat je al deed, maar de schappen inde supermarkt raken in no time leeg. Vraag en aanbod zijn niet meer op elkaar afgestemd, en zie dat maar eens recht te trekken in een overspannen situatie. How
Hoe?
Het antwoord is: stop eerst de roofbouw op je lichaam. Zorg dat je lichaam zich weer kan herstellen tot het niveau waar het voor gemaakt is. Na gedane arbeid is het goed rusten, luidt het aloude spreekwoord. Daar voeg ik graag aan toe, neem ook rustpauzes tussen het werken door. Laten we zuinig zijn op ons lichaam. Wacht er niet mee en maak er werk van. We hebben een belangrijk deel zelf in de hand, ook, of juist ook, bij tegenslag.
Afbeelding van Peter H via Pixabay
Publicatiedatum: 4 augustus 2021